خونریزی پس از سقط جنین
خونریزی پس از سقط جنین اگرچه سقط جنین چه با روش جراحی و یا با تجویز دارو مطابق با دستورالعملهای جهانی انجام میشود اما تأثیر و عوارض ناشی از آن، به دلیل شرایط جسمانی و یا روانی هر فرد متفاوت است. علائم و عوارضی که پس از سقط در سیستم باروری بروز میکند بستگی به فاکتورهای متعددی نظیر روش سقط، وضعیت عادت ماهانه قبل از سقط و سلامت جسمی فرد دارد. یکی از این علائم خونریزی پس از سقط جنین است که در این مقاله از مجله هومکا به شرح آن میپردازیم.
خونریزی پس از سقط جنین چگونه است؟
رخ دادن خونریزی پس از سقط جنین طبیعی است و حالتی شبیه به قاعدگی دارد. علت خونریزی پس از سقط، تخلیه شدن رحم از بافتهایی است که در زمان حاملگی رشد کرده است.
اولین خونریزی پس از سقط جنین حداکثر ۲ هفته بعد از آن شروع میشود. این خونریزی واژینال است، رنگ روشنی دارد و مقدار آن خیلی زیاد نیست. پس از چند روز خونریزی شدت پیدا میکند و همزمان با خونریزی فرد سنگینی و گرفتگی را تجربه میکند. خونریزی پس از سقط ممکن است تا ۲ هفته نیز طول بکشد، اما به تدریج کم شده و در نهایت متوقف میشود.
در صورتی که سقط به روش جراحی انجام بگیرد، خونریزی بلافاصله پس از جراحی یا ۳ تا ۵ روز بعد از آن شروع میشود. این خونریزی گاهی تا شروع اولین پریود پس از سقط ادامه پیدا میکند و با نزدیک شدن به زمان پریود کمتر و کمتر میشود.
زمان شروع خونریزی پس از سقط جنین
زمان خونریزی پس از سقط جنین به روش سقط بستگی دارد در روش دارویی، دو قرص برای سقط تجویز میشود. اولین قرص باعث ریزش دیواره رحم و توقف حاملگی میشود. دومین قرص باعث تخلیه محتوای موجود در رحم میشود.
۳۰ دقیقه تا ۴ ساعت پس از مصرف قرص دوم، خونریزی و تخلیه محتوای رحمی رخ میدهد. معمولاً ۴ تا ۵ ساعت پس از مصرف قرص کل محتوای باقیمانده تخلیه میشود اما در برخی ممکن است بیش از ۵ ساعت نیز به طول انجامد. معمولاً خونریزی به شکل خونریزی قاعدگی است با این تفاوت که در یک مقطع زمانی ۱ تا ۲ ساعته شدت خونریزی بیشتر است و پس از سپری شدن آن دوباره به حالت اولیه برمیگردد.
اگر سقط با عمل جراحی انجام شده باشد بلافاصله پس از عمل، خونریزی رخ میدهد. البته در بعضی موارد خونریزی در ۳ تا ۵ روز بعد از عمل مشاهده میشود. در مجموع خونریزی روش جراحی سبکتر از خونریزی دارویی است. خونریزی ناشی از سقط ممکن است پس از سپری شدن چند روز بهطور کامل متوقف شده و یا تا هنگام سیکل قاعدگی ادامه یابد البته با گذر زمان از حجم خونریزی کم میشود.
مدت زمان خونریزی پس از سقط جنین
این خونریزی بهصورت پیوسته نیست بلکه منقطع بوده و پس از دو هفته نیز احتمال لکه بینی وجود دارد. مدت زمان خونریزی پس از سقط جنین به مدت ۷ تا ۲۱ روز به طول میانجامد. این خونریزی در روزهای نخست بسیار زیاد است، سپس حجم آن کمتر و کمتر شده، سپس به یک پریود یا خونریزی سبک تبدیل میشود. این خونریزی پس از سقط جنین پس از سه هفته کاملاً متوقف میشود. شاید بعضی از بانوان خونریزی را تجربه نکنند. در گروهی از زنان این خونریزی یکبار متوقف شده و چند روز بعد مجدداً شروع میشود.
خصوصیات خونریزی پس از سقط جنین
خونریزی پس از سقط جنین مشابه خونریزیهای قاعدگی است با این تفاوت که رنگ خون بیشتر متمایل به قهوهای است. معمولاً خونریزی پس از سقط با دارو بیشتر از سقط با جراحی بوده و بعضی فعالیتهای جسمی نیز بر میزان خونریزی تأثیر دارند. برای مثال خونریزی در هنگام فعالیت بدنی بیشتر از حالت استراحت است.
احتمال دارد در خون تخلیهشده لختههای خونی مشاهده کنید که جای نگرانی نیست چراکه این لختهها پس از سقط جنین طبیعی هستند. اندازه لختهها معمولاً متفاوت بوده و ممکن است لختههایی به بزرگی یک لیمو نیز دیده شود. اگر لخته با خونریزی سنگین همراه باشد و بیش از دو ساعت نیز طول بکشد برای ارزیابی وضعیت جسمی خود، موضوع را به پزشک اطلاع دهید. در برخی شرایط علاوه بر خون، ترشحات موکوس مانندی نیز مشاهده میشود. این ترشحات نباید بد بو، زرد و یا سبز باشند زیرا چنین ویژگیهایی نشانه عفونت است.
سایر علائم پس از سقط جنین
عوارض جانبی دیگر سقط جنین بستگی به روش سقط و وضعیت جسمی فرد دارد اما شایعترین عوارض سقط جنین بهصورت زیر است:
- درد
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- تب و لرز
- سردرد
- خستگی و ضعف
در صورت بروز تب، دردهای عضلانی، درد لگنی و افزایش خونریزی به پزشک خود مراجعه کنید تا معاینات لازم انجام شود. معمولاً تب پس از سقطجنین ناشی از عفونت سیستم باروری است و بایستی تحت درمان قرار بگیرد. توصیه پزشکان بر این است که حداقل تا دو هفته پس از سقطجنین، از کاپ قاعدگی و یا تامپون استفاده نشود بلکه از دستمالهای بهداشتی و یا زیرپوش پریودی استفاده گردد.
عوارض سقط جنین
بعد از سقط جنین طبیعی است که مادران دچار عوارض جسمی و روحی متعددی شوند و زندگیشان کمی درگیر چالش شود. از جمله عوارض شایع سقط جنین میتواند به موارد زیر اشاره نمود:
- احساس انزوا و تنهایی و گوشه گیری
- ایجاد اختلال در اشتها و امتناع از غذا خوردن
- ابتلا به افسردگی و شدت گرفتن علائم افسردگی
- شدت گرفتن اضطراب
- کاهش سطح اعتماد به نفس
- ایجاد اختلال در خواب
- دیدن کابوسهای شبانه
- بروز اختلالات عصبی همچون تحریک پذیری، احساس پشیمانی و گناه
سقط جنین و اختلالات خواب
یکی از عوارض سقط بروز اختلالات خواب است. این اصلاً عجیب نیست که مادر روزهای سختی را تجربه کند و خوابیدن و استراحت کردن نیز برای او دشوار شود. زمانی که زن به دلیل سقط جنین اندوهگین باشد، به سختی میتواند بخوابد و یا اینکه دچار بیخوابی میشود. همچنین زنانی که تجربه سقط جنین داشتند، گاهی تا مدتها کابوسهای شبانه میبینند. اختلال خواب پس از سقط جنین را با ورزش، روان درمانی و مدیتیشن میتوان کنترل درمان نمود.
اولین پریود یا خونریزی پس از سقط جنین
پس از سقط جنین ظرف مدت ۳۰ روز چرخه قاعدگی به حالت نخست خود برمیگردد. در حالت طبیعی ۴ تا ۶ هفته پس از سقط جنین و کم شدن سطح هورمونهای بارداری در بدن، پریود حالت طبیعی خود را به دست میآورد. مدت زمان این پریود به مدت زمان برجای ماندن هورمونهای بارداری بستگی دارد. در صورت پریود نشدن پس از گذشت ۸ هفته از سقط، بایستی موضوع را به پزشک اطلاع داد تا تست بارداری مجدداً انجام شود. علت تفاوت اولین پریود پس از سقط با پریودهای روتین، تنظیم نبودن سطح هورمونها و تلاش بدن برای به تعادل رساندن آن است.
سایر علائم در اولین پریود و خونریزی پس از سقط جنین
پریودهای ابتدایی پس از سقط معمولاً با درد بیشتر همراه هستند. سایر علائم شامل موارد زیر است:
- سردرد
- حساس شدن سینه
- درد عضلانی
- تغییر خلقوخو
- خستگی
علائم بالا مشابه علائمی هستند که در پریودهای روتین بروز میکند.
پریود دوم و سایر پریودهای پس از سقط
پس از پریود اول، تا حدود زیادی بدن شرایط طبیعی خود را بازسازی میکند. البته در برخی افراد ممکن است تا چند ماه پس از سقط، پریودها نامنظم باشند که معمولاً طبیعی بوده و جای نگرانی نیست. در پریودهای نامنظم احتمال دارد تعداد روزهای خونریزی کمتر و یا بیشتر از حالت معمول و یا حجم خونریزی سنگینتر از پریودهای عادی باشد بهویژه اگر روش سقط از نوع دارویی بوده باشد.
آیا میتوان پس از سقط از قرص ضدبارداری استفاده کرد؟
بلافاصله پس از سقط و یا طی چند روز پسازآن میتوان از بیشتر روشهای جلوگیری از بارداری مثل قرصهای ضدبارداری و آی یو دی (IUD) استفاده کرد. استفاده از قرص ضدبارداری پس از سقط، سبب کم شدن روزهای خونریزی و تسریع در برگشت روال قاعدگی به نظم اولیه میشود. لازم به ذکر است که اگر جنین در سهماهه دوم بارداری سقط شده باشد، از روشهای دیگری بهجز قرص ضدبارداری مثل دیافراگم، سرپوش ضدبارداری و آی یو دی برای جلوگیری از بارداری استفاده میشود.
رابطه جنسی بعد از سقط جنین
اگر سقط جنین را تجربه کردید، لازم است تا چند وقت حداقل به مدت ۲ تا ۴ هفته در مورد رابطه جنسی محتاطتر باشید. بهتر است ۱۴تا ۲۸ روز از نزدیکی با همسرتان خودداری کنید. البته بزرگترین فاکتور تعیین رابطه جنسی مجدد برای شما وضعیت جسمانی و روحی شما خواهد بود. اما چون در این برهه دهانه رحم باز است، احتمال انتقال بیماریهای مقاربتی و عفونی افزایش پیدا میکند، به همین علت توصیه میشود که تا چند هفته از ارتباط جنسی خودداری کنید.
چه مدت پس از سقط امکان باردارشدن هست؟
معمولاً سه هفته پس از سقط جنین، تخمکگذاری شروع میشود و در برخی زنان، پس از ۸ روز این اتفاق رخ میدهد. شروع تخمکگذاری به این معناست که دوباره میتوان باردار شد. حتی اگر پریود اول پس از سقط هنوز رخ نداده باشد. غالباً سقط جنین تاثیری بر قدرت باروری ندارد و تنها در مواردی که سقطهای متوالی با عمل جراحی انجام شده باشد احتمال آسیب به جداره رحم و تشکیل بافت اسکار وجود دارد.
What Happens After a Miscarriage?
چه زمانی خونریزی پس از سقط جنین غیرطبیعی است؟
همانطور که اشاره کردیم خونریزی پس از سقط طبیعی است، اما اگر این خونریزی غیرطبیعی باشد به این معناست که عضلات رحم مشکل دارند یا اینکه عروق خونی توانایی لازم جهت انعقاد خون را ندارند. گاهی ممکن است در اثر خطای جراحی رحم سوراخ شود یا اینکه در حین سقط جنین دهانه رحم خراشیده شده باشد.
پس از سقط چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:
- آغشته شدن دو یا تعداد بیشتری از پدهای بهداشتی در یک ساعت به مدت چند ساعت متوالی
- مشاهده لخته خون بزرگتر از لیمو
- احساس درد شدید در شکم و پشت
- درمان نشدن درد با داروهای تجویزشده
- بروز تب بالای ۳۸ درجه
- ترشحات بد بوی واژن
- ترشحات زرد و سبز رنگ
اگر تا ۴۸ ساعت پس از سقطجنین به روش دارویی خونریزی رخ ندهد موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید چراکه احتمال سقط ناقص وجود دارد. همچنین اگر تا ۸ هفته پس از سقط، پریود شروع نشود باید به پزشک مراجعه گردد.