مراقبت بعد از سقط جنین
سقط جنین با از بین رفتن تخمک بارور شده در رحم زن قبل از هفته بیستم اتفاق میافتد. در اصطلاح پزشکی از بین رفتن جنین در بیست هفته را مردهزایی (Stillbirth) میگویند. البته عامه مردم مردن جنین را در هر مرحله از دوران بارداری سقط جنین میدانند. در این مقاله انواع سقط جنین، مراقبت های بعد از سقط جنین، عوارض این عمل و نظر پزشکان در این مورد به طور کامل توضیح داده شده است. می توانید با متخصص زنان و زایمان گفت و گو کنید.
سقط جنین چه زمانی اتفاق میافتد؟
طبق نظریه پزشکان سقط جنین به طور معمول در سه ماه اول بارداری رایج است. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است، نشان میدهد که ۸۵ درصد افراد پیش از هفته دوازدهم بارداری با این اتفاق مواجه میشوند. در برخی مواقع زنان باردار حتی بدون اینکه از بارداری خود با خبر باشند، با سقط جنین مواجه میشوند.
یکی از مهمترین عوارض و اتفاقاتی که برای دوران بارداری ذکر شده، مسئله سقط جنین است که در اوایل حاملگی اتفاق میافتد. سقط جنین یک تجربه تلخ برای مادران است که اخیرا شایع شده و حدود یک چهارم بارداریها منتهی به این اتفاق ناخوشایند است.
انواع مختلف سقط در اوایل بارداری
گاهی زنان باردار بدون اینکه خودشان بخواهند با این اتفاق رو به رو میشوند. عواملی مانند :
- ژنتیک
- بیماریهای خاص
- و یا برخی عادات نادرست در این مسئله دخیل هستند.
مرگ جنین بدون خواست مادر را سقط خود به خودی میگویند.
- سقط کامل
- سقط ناقص جنین
- عوامل تهدید کننده جنین
- سقط جنین فراموش شده
- سقط مکرر
- و سقط بدون اجتناب از انواع مختلف سقط جنین هستند که در ادامه هر یک از آن ها به طور کامل توضیح داده میشود.
سقط کامل جنین با قرص سایتوتک
این نوع از مرگ جنین با خونریزی مادر و درد نسبتا شدید همراه است. همانطور که از نام این نوع سقط جنین مشخص است، جنین به طور کامل از بدن مادر تخلیه و خارج میشود.
سقط ناقص جنین
سقط جنین ناقص نیز با توجه به نام آن به طور ناقص اتفاق میافتد و جنین به طور کامل از رحم مادر تخلیه نمیشود. این نوع از سقط نیز درد و خونریزی به همراه دارد.
سقط توسط عوامل تهدید کننده جنین
مادران باردار ممکن است در اوایل بارداری خونریزی و لکه بینی داشته باشند. این عوامل جنین را تهدید به مرگ میکند ولی ممکن است با انجام مراقبتهای لازم، بارداری به طور موفق ادامه پیدا کند.
سقط جنین فراموش شده
در این نوع از سقط، جنین و علائم بارداری از بین میرود ولی جنین مرده در رحم باقی میماند. اگر زنان از بارداری خود مطلع باشند بعد از ناپدید شدن علائم بارداری باید به پزشک مراجعه کنند تا با مشکل خاصی مواجه نشوند. اگر دچار سقط جنین شدید توصیه میشود که حتما با یک پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
سقط مکرر
زنانی که سابقه سقط جنین داشته باشند و به هر دلیلی سه بار پشت سر هم این اتفاق صورت بگیرد، به آن سقط مکرر گفته میشود. احتمال بارداری موفق این افراد کم است.
سقط بدون اجتناب
این نوع از سقط جنین در زنان باردار با باز شدن دهانه رحم همراه است که به هیچ روشی نمیتوان جلوی آن را گرفت و سقط جنین صورت میگیرد. هر مادری بعد از این اتفاق نیاز به مراقبتهای خاصی دارد تا ضعف و درد حاصل از سقط جنین در بدن او از بین برود.
عوارض سقط جنین
سقط جنین به هر روشی که باشد عوارض خاصی را با خود به همراه خواهد داشت. عفونت یکی از مهمترین عوارضی است که بعد از این امر به وجود میآید. ممکن است دلیل عفونت رابطه جنسی یا استفاده از تامپون (Tampon) باشد. در مراقبت های بعد از سقط جنین توصیه شده است که برای مدتی نزدیکی صورت نگرفته و از تامپونها استفاده نشود.
- بوی بد ترشحات واژن
- درد در ناحیه لگن
- تب
- حالت تهوع
- درد سینه
- خستگی مفرط از دیگر عوارض سقط جنین است.
مراقبتهای ویژه بعد از سقط جنین
استراحت کافی یکی از مهمترین مراقبتهای لازم بعد از سقط جنین است. بدن بعد از سقط ضعیف شده و نیاز به بهبودی و استراحت دارد. استراحت بعد از سقط جنین بدن زن را برای بارداری مجدد نیز آماده میکند.
- مصرف مسکن برای کاهش درد ناشی از این عمل نیز از مراقبت های بعد از سقط جنین است.
- نوشیدن آب کافی
- تغذیه مناسب
- و رعایت بهداشت فردی نیز از دیگر مواردی است که باید در این دوران رعایت شود.
اگر سقط جنین در ماه اول و دوم بارداری صورت بگیرد راحتتر است. اگر سقط کامل انجام شود، مراقبت های بعد از سقط جنین دو ماهه نیاز به کار خاصی ندارد. با کمی استراحت میتوان قوای بدنی را بهبود داد.
مراقبت های بعد از کورتاژ سقط جنین
کورتاژ (Curetage) یکی از راههای خارج کردن جنین از رحم مادر است. این روش خطر خونریزی در بدن مادر را کم میکند. کورتاژ بعد از گذشت ۳۹ هفته انجام میشود. مراقبت های بعد از سقط جنین با کورتاژ عبارتند از:
- زنانی که سقط جنین داشتهاند، باید به مدت ۴۸ ساعت استراحت کافی داشته باشند.
- به مدت دو هفته از برقراری رابطه جنسی پرهیز کنند.
- اگر با خونریزی و یا درد شدید مواجه بودند باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.
- برای سلامتی بیشتر توصیه میشود به مدت ۶ هفته از تامپون استفاده نشود.
- بعد از کورتاژ بهتر است به مدت یک ماه از بارداری مجدد خودداری شود.
- مایعات زیادی در این دوران مصرف شود.
- زنانی که سقط جنین داشتهاند باید از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنند.
- بهتر است به مدت دو هفته ورزش نکنند.
مراقبت های غذایی بعد از سقط جنین
همانطور که میدانید سقط جنین با درد و خونریزی همراه است. خونریزی باعث کمبود آهن و ضعف در بدن مادر میشود. به همین دلیل تغذیه مناسب یکی از مهمترین مراقبت های بعد از سقط جنین است که باید با به درستی انجام شود.
بهتر است در این دوران موادی مصرف شوند که آهن بالایی دارند. مواد غذایی مانند :
- گوشت قرمز
- عدس، لوبیا
- سبزیجات
- سبوس
- کشمش
- روغن کنجد و موادی از این قبیل مناسب برای این دوران هستند.
مواد غذایی کلسیم دار، میوهها و مواد غذایی آهن دار برای زنانی که سقط جنین داشتهاند مفید و مغذی است. مراقبت های بهداشتی بعد از سقط جنین نیز بهتر است جدی گرفته شود.
مراقبت های خانگی بعد از سقط جنین
برای کم کردن عوارض جانبی سقط جنین بهتر است نکات زیر به خوبی رعایت شوند:
- برای کم کردن درد شکم حاصل از سقط، از پدهای گرم کننده استفاده کنید.
- بهداشت فردی را رعایت کرده و دست و صورت خود را مداوم بشویید.
- به مدت چند روز در خانه استراحت کنید.
- اگر در ناحیه سینه خود احساس درد داشتید، از سوتین سفت استفاده کنید.
- میتوانید از کمپرس گرم و سرد برای کاهش درد خود استفاده کنید.
- دمای بدن خود را کنترل کنید و اگر دمای بدنتان بالا بود به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت های روحی بعد از سقط جنین
زنان باردار بعد از سقط جنین خود علاوه بر عوارض فیزیکی با عوارض روحی نیز رو به رو میشوند. مرگ جنین به هر نحوی که باشد مادر را تحت تاثیر قرار میدهد. عوارض روحی این عمل گاهی بیشتر از تضعیف بدنی زنان است.
مراقبت روحی پس از سقط جنین
نشانههایی مانند پشیمانی، احساس گناه، تمایل به تنهایی، افسردگی و اضطراب در مادرانی که جنین خود را از دست دادهاند، مشاهده میشود. به این افراد توصیه میشود که برای بهتر شدن حال خود از دیگران کمک بگیرند و سعی کنند که تنها نباشند. تنهایی ممکن است احساس افسردگی را در این افراد زیاد کند.
درمان خونریزی شدید بعد از سقط جنین
طبیعی است که زنان باردار بعد از سقط جنین خود دچار خونریزی شوند. گاهی ممکن است این خونریزی به صورت غیر طبیعی و بیش از حد باشد. در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید تا علت بررسی شود.
اولین پریود زنان بعد از سقط جنین به طور معمول چند هفته بعد از این عمل اتفاق میافتد. خونریزی غیر طبیعی نیز در یک درصد از زنان ممکن است روی دهد که علت آن عفونت، عوارض دارو و یا عواملی از این قبیل میتواند باشد.
بازتاب: سرماخوردگی در دوران بارداری و سقط جنین | مراقبت در دوران بارداری